Παράκαμψη προς το κυρίως περιεχόμενο

Λεξικό

ταμπ(ου)λατούρα (tablature)

Σύστημα μουσικής γραφής για το λαούτο και άλλα νυκτά έγχορδα, που δείχνει ποιες χορδές πρέπει να χτυπηθούν και σε ποια σημεία να τοποθετηθούν τα δάκτυλα, αντί να καταγράφει τις νότες της μελωδίας. Ταμπουλατούρες χρησιμοποιούνταν μέχρι τον 17ο αιώνα και για τα πληκτροφόρα όργανα.

ταμπ(ου)λατούρα (tablature)

Σύστημα μουσικής γραφής για το λαούτο και άλλα νυκτά έγχορδα, που δείχνει ποιες χορδές πρέπει να χτυπηθούν και σε ποια σημεία να τοποθετηθούν τα δάκτυλα, αντί να καταγράφει τις νότες της μελωδίας. Ταμπουλατούρες χρησιμοποιούνταν μέχρι τον 17ο αιώνα και για τα πληκτροφόρα όργανα.

τέμπο ρουμπάτο (tempo rubato)

Κυριολεκτικά σημαίνει «κλεμμένος χρόνος» και δηλώνει τη συνήθεια των ρομαντικών εκτελεστών να επιταχύνουν ή να επιβραδύνουν το ρυθμό στιγμιαία.

τενόρος
  1. Στην πολυφωνική μουσική του Μεσαίωνα, η φωνή που τραγουδά την προϋπάρχουσα μελωδία, πάνω στην οποία βασίζεται η σύνθεση.
  2. Η σχετικά ψηλή ανδρική φωνή.
Τζοβάννι Πιερλουίτζι ντα Παλεστρίνα 1525/26-1594 (Giovanni Pierluigi da Palestrina)

(, ): Αν υπάρχει ένας συνθέτης της Αναγέννησης που επηρέασε τη μουσική σύνθεση και εκπαίδευση μέχρι σήμερα, αυτός είναι ο Τζοβάννι Πιερλουίτζι από την Παλεστρίνα, μια μικρή πόλη κοντά στη Ρώμη. Η μουσική που έγραψε ήταν κυρίως θρησκευτική (104 λειτουργίες και τουλάχιστον 300 μοτέτα είναι μερικά από τα έργα του) και δεν απομακρύνθηκε ποτέ από τη Ρώμη και τις εκκλησίες στις οποίες υπηρετούσε. Ο διάφανος, εύηχος και ευχάριστος ήχος του και η πιστή και καθαρή απόδοση των λέξεων αντικατόπτριζε πλήρως τις απόψεις της Αντιμεταρρύθμισης για την εκκλησιαστική μουσική. Έτσι ο Πάπας Γρηγόριος Γ’ ανέθεσε στον Παλεστρίνα να επιβλέψει μια νέα έκδοση εκκλησιαστικών ύμνων (Γρηγοριανών μελών), απαλλαγμένη από λάθη και παραφθορές αιώνων, ένα εγχείρημα που ολοκληρώθηκε μετά το θάνατό του συνθέτη. Η αναθεωρημένη έκδοση των ύμνων ήταν σε χρήση μέχρι τον 20ό αιώνα, αλλά είναι αμφίβολο κατά πόσο ο Παλεστρίνα και οι συνεργάτες του μπόρεσαν πραγματικά να εντοπίσουν τις πρωτότυπες εκκλησιαστικές μελωδίες. Οι συνθετικές τεχνικές του Παλεστρίνα αποτέλεσαν τη βάση για πραγματείες γύρω από την αντίστιξη, όπως η θρυλική Άνοδος στον Παρνασσό (Gradus ad Parnassum, 1725) του Γιόχαν Φουξ (Johann Fux), και είναι οι ίδιες που διδάσκονται και σήμερα στο μάθημα της αντίστιξης στις μουσικές σχολές παγκοσμίως.

τοκάτα (toccata, από το ιταλ. toccare, δηλ. ακουμπώ)

Δεξιοτεχνικό έργο για πληκτροφόρο όργανο.

Τονικό Μουσικό Σύστημα ή τονικό σύστημα

Το μουσικό σύστημα που καθιερώθηκε από τα τέλη του 17ου αιώνα, σύμφωνα με το οποίο ένα μουσικό κομμάτι οργανώνεται γύρω από μια βασική νότα και συγχορδία. Το μεγαλύτερο μέρος της μουσικής που θεωρούμε σήμερα κλασική είναι γραμμένη με αυτό το σύστημα.

τονικότητα

Η βασική συνήχηση-συγχορδία ενός έργου στη μουσική από το τέλος του 17ου αιώνα και μετά.

τούτι (tutti)

Γνωστό και σαν ριπιένο (ripieno), δηλώνει το σύνολο της ορχήστρας.

τραγούδια ανδρείας (γαλλ. chanson de geste)

Μεσαιωνικό επικό είδος που εξιστορεί ανδραγαθήματα ηρώων.

τρίο σονάτα (trio sonata)

Μπαρόκ οργανική σύνθεση για δύο μελωδικά όργανα και μπάσο κοντίνουο.

τροβαδούροι και τρουβέροι

Από το ρήμα trobar, δηλ. ψάχνω, επινοώ, βρίσκω. Ποιητές και συνθέτες μονοφωνικών τραγουδιών στη Νότια και Βόρεια Γαλλία αντίστοιχα, που έδρασαν τον 12ο και 13ο αιώνα.

Τρόποι - Ονομασίες των Τρόπων του Μεσαίωνα και της Αναγέννησης

Οι μεσαιωνικοί και αναγεννησιακοί Τρόποι (modes) είναι σκάλες με συγκεκριμένη διαδοχή διαστημάτων. Την περίοδο του Μεσαίωνα υπήρχαν οκτώ Τρόποι (1-8), ενώ στα μέσα του 16ου αιώνα προστέθηκαν άλλοι τέσσερις (9-12).] 

Ονομασίες των Τρόπων του Μεσαίωνα και της Αναγέννησης
Οι μεσαιωνικοί και αναγεννησιακοί Τρόποι (modes) είναι σκάλες με συγκεκριμένη διαδοχή διαστημάτων. Την περίοδο του Μεσαίωνα υπήρχαν οκτώ Τρόποι (1-8), ενώ στα μέσα του 16ου αιώνα προστέθηκαν άλλοι τέσσερις (9-12).]

 

Τρόποι (modes)

Κλίμακες με συγκεκριμένα μελωδικά χαρακτηριστικά.