Ο μουσικός σαν «ελεύθερος επαγγελματίας»
Η αύξηση του πληθυσμού των πόλεων και η άνοδος της μεσαίας τάξης που ακολούθησαν τη Βιομηχανική Επανάσταση δημιούργησαν ένα καινούργιο κοινό που ενδιαφερόταν και είχε την οικονομική άνεση να ασχοληθεί με τη μουσική. Το κοινό αυτό μπορούσε να πληρώσει το εισιτήριο μιας δημόσιας συναυλίας, έναν δάσκαλο για μαθήματα μουσικής, ή να διαθέσει κάποια χρήματα για να αγοράσει παρτιτούρες που στη συνέχεια θα μελετούσε και θα έπαιζε σε μια φιλική συνάθροιση στο σπίτι. Έτσι αυξήθηκαν οι δυνατότητες του μουσικού-συνθέτη να βγάλει χρήματα. Αντί να υπηρετεί αποκλειστικά έναν ευγενή ή μια εκκλησία, ο μουσικός μπορεί τώρα να διδάξει, να γράψει έργα για να εκδοθούν, να συνθέσει κατόπιν παραγγελίας ή να δώσει συναυλίες. Η πορεία των τριών μεγάλων συνθετών της Κλασικής εποχής δείχνει καθαρά αυτή την μετάβαση: ο Χάυντν πέρασε το μεγαλύτερο μέρος της ζωής του στην υπηρεσία των Εστερχάζυ, ο Μότσαρτ, παρόλο που προσπάθησε να μπει στην υπηρεσία κάποιου αριστοκράτη, κέρδιζε τα προς το ζην κυρίως σαν «ελεύθερος επαγγελματίας», και ο Μπετόβεν, παρά τους πλούσιους φίλους και θαυμαστές του, δεν είχε ποτέ του πάτρωνα.
- Haydn, Mozart Beethoven Την εποχή των Χάυντν, Μότσαρτ και Μπετόβεν οι συνθέτες άρχισαν σιγά σιγά να ξεκόβουν από το σύστημα της πατρωνίας και να ζουν σαν «ελεύθεροι επαγγελματίες».
- Η είσοδος στο παλάτι των Εστερχάζυ. Στο παλάτι των Εστερχάζυ στο Άιζενστατ, ο Χάυντν υπηρέτησε σαν μουσικός το μεγαλύτερο μέρος της ζωής του.
Καινούργιο κοινό, καινούργια μουσικά είδη
Έτσι αναπτύχθηκαν καινούργια μουσικά είδη κατάλληλα για τους ερασιτέχνες εκτελεστές της μεσαίας και της ανώτερης τάξης. Πολύ συνηθισμένες ήταν οι σονάτες για πληκτροφόρο και ένα μελωδικό όργανο όπως βιολί, βιόλα, τσέλο ή φλάουτο. Το τσέμπαλο αντικαταστάθηκε από το πιο εκφραστικό πιανοφόρτε (σημαίνει σιγά-δυνατά), που μπορούσε εύκολα να αυξομειώσει την ένταση του παιξίματος αποδίδοντας και τις ενδιάμεσες αποχρώσεις.
- Παίζοντας μουσική σε φιλική συγκέντρωση ©.
- Πιάνο από σπίτι. Οι τεχνολογικές εξελίξεις επηρέασαν και τους κατασκευαστές μουσικών οργάνων, οι οποίοι χρησιμοποίησαν τα νέα μέσα για να αυξήσουν την παραγωγή τους ή να βελτιώσουν τις δυνατότητές τους. Αντί για λίγα πιάνα το χρόνο, οι κατασκευαστές μπορούσαν γύρω στο 1800 να κατασκευάζουν μερικές εκατοντάδες. Έτσι η τιμή τους έπεσε και το πιάνο μπήκε στα καλά μεσοαστικά σπίτια. Αλλά και η ένταση και οι ηχητικές δυνατότητες των πιάνων αυξήθηκαν πολύ όταν οι κατασκευαστές άρχισαν να χρησιμοποιούν μεταλλικό σκελετό και άλλες τεχνολογικές καινοτομίες.
- Το τραπεζοειδές πιάνο. Βιεννέζικο πιάνο από τον κατασκευαστή André Stein, περ. 1825. Το τραπεζοειδές σχήμα μιμείται το σχήμα του κλαβίχορδου
Μουσική με την παρέα
Πιο σημαντικό όμως ήταν το κουαρτέτο εγχόρδων, δηλ. μουσική για τέσσερα έγχορδα (δύο βιολιά, βιόλα και τσέλο) που προοριζόταν για εκτέλεση στο σπίτι, για την ευχαρίστηση των ίδιων των εκτελεστών και της παρέας τους. Ο συνθέτης που καθιέρωσε το είδος αυτό ήταν ο Χάυντν, που γι’ αυτό ονομάστηκε και «πατέρας του κουαρτέτου». Τα κουαρτέτα του Χάυντν είναι σαν διάλογοι ανάμεσα σε τέσσερα άτομα, γεμάτοι πνεύμα και χιούμορ.
Συνθέτες-εκτελεστές και δημόσιες συναυλίες
Οι ίδιοι οι συνθέτες, για να επιδείξουν το ταλέντο τους και σαν εκτελεστές, έπαιζαν τα έργα τους στις όλο και συχνότερες δημόσιες συναυλίες. Ένα από τα είδη που προτιμούσαν ήταν το κοντσέρτο, και ειδικά το σόλο κοντσέρτο για πιάνο και ορχήστρα (οι συνθέτες έχουν αρχίσει σιγά σιγά να εγκαταλείπουν το μπαρόκ κοντσέρτο γκρόσο). Ο συνθέτης, που έπαιζε και το μέρος του πιάνου, είχε τη δυνατότητα να δείξει τη δεξιοτεχνία του ειδικά στα σημεία που ονομάζονταν καντέντσες. Εκεί η ορχήστρα σταματούσε να παίζει και ο σολίστας αυτοσχεδίαζε ένα δεξιοτεχνικό πέρασμα. Ο Μότσαρτ έγραψε πολλά κοντσέρτα για πιάνο, τα οποία έπαιζε στις περιοδείες του σαν παιδί- θαύμα. Το ίδιο έκανε και ο Μπετόβεν. Σε ένα από τα κοντσέρτα του μάλιστα, το «Αυτοκρατορικό», η μουσική ξεκινά με την καντέντσα αντί για την ορχήστρα. Αυτή ήταν μια από τις πολλές καινοτομίες που εισήγαγε ο Μπετόβεν.
- Το παλιό αυλικό θέατρο της Βιέννης, 1784 ©. Στο θέατρο αυτό ο Μότσαρτ οργάνωσε πολλές φορές τις δικές του συναυλίες.
Performer Pages Peter Bradley-Fulgoni (piano)
Performers Sinfonia of Leeds, David Greed (conductor)
Publisher Info. Peter Bradley-Fulgoni
Copyright
Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivs 4.0
Misc. Notes Recorded at the Clothworkers' Centenary Concert Hall (Leeds University) on April 2nd 2006.
Συμφωνία: ένα καινούργιο είδος για ορχήστρα
Εκτός από τα κοντσέρτα, ένα άλλο σημαντικό είδος για ορχήστρα που παιζόταν στις δημόσιες και ιδιωτικές συναυλίες τον 18ο αιώνα ήταν η συμφωνία. Οι πρώτες συμφωνίες γράφτηκαν από συνθέτες που ζούσαν στο Μιλάνο, ο πιο σημαντικός από τους οποίους ήταν ο Τζιοβάννι Μπατίστα Σαμμαρτίνι (Giovanni Battista Sammartini, 1701-1775). Από την Ιταλία η συμφωνία εξαπλώθηκε βόρεια στην Αυστρία, τη Γερμανία, τη Γαλλία και την Αγγλία. Το πιο διάσημο κέντρο συμφωνικής μουσικής ήταν η αυλή του Μάνχαϊμ στη Γερμανία, όπου ο συνθέτης Γιόχαν Στάμιτς (Johann Stamitz, 1717-1757) είχε οργανώσει μια εξαιρετικά πειθαρχημένη ορχήστρα που έγινε ξακουστή για τα ηχητικά εφέ της. Το σταδιακό κρεσέντο από τα έγχορδα, δηλ. το πέρασμα από μαλακό (piano) σε δυνατό (forte) άκουσμα, ή οι απότομες αλλαγές στην ένταση (ξαφνικά από πολύ σιγά σε πολύ δυνατά) εντυπωσίαζαν τα ακροατήρια της εποχής.
Χάυντν, ο «πατέρας της συμφωνίας»
Στην αρχή οι συμφωνίες είχαν τρία μέρη, ένα πρώτο γρήγορο, το δεύτερο αργό και το τρίτο ακόμη πιο γρήγορο από το πρώτο. Σταδιακά οι συνθέτες άρχισαν να προσθέτουν και ένα τέταρτο μέρος μεταξύ του αργού και του τελευταίου γρήγορου. Αυτή τη δομή την καθιέρωσε ο Χάυντν με τις περίπου 106 συμφωνίες του! Δίκαια ονομάστηκε, εκτός από «πατέρας του κουαρτέτου», και «πατέρας της συμφωνίας». Πολλές από τις συμφωνίες του Χάυντν έχουν τίτλους όπως «Η στρατιωτική», «Το ρολόι», «Η βασίλισσα» ή «Η έκπληξη». Σε μερικές από τις τελευταίες συμφωνίες του ο Χάυντν ενσωματώνει και λαϊκούς σκοπούς από τη Σλοβενία και την Κροατία, τους οποίους θυμόταν από τα νεανικά του χρόνια.
Οι συμφωνίες του Μπετόβεν
Ο Μότσαρτ έγραψε και αυτός πολλές συμφωνίες, τουλάχιστον 49, ενώ ο Μπετόβεν μόλις 9. Οι συμφωνίες όμως του Μπετόβεν θεωρούνται εξαιρετικά σημαντικές, γιατί άλλαξαν τον τρόπο με τον οποίο οι συνθέτες έβλεπαν τη συμφωνική μουσική για τους επόμενους δύο αιώνες. Μια σημαντική καινοτομία του Μπετόβεν ήταν ότι στην τελευταία συμφωνία του, την «Ενάτη», χρησιμοποίησε εκτός από ορχήστρα και χορωδία, μια τεχνική που υιοθέτησαν πολλοί συνθέτες μετά από αυτόν.
Έτσι ο Μπετόβεν εκπροσωπεί μέσα από τις μουσικές συνθέσεις του δύο κόσμους: την Κλασική εποχή κυρίως με τα νεανικά του έργα, αλλά και τη Ρομαντική με τα έργα που έγραψε μετά το 1810. Όπως και να έχει, όλα τα έργα του θεωρούνται σήμερα κλασικά!
Κάνε κλικ πάνω στα Παιχνίδια για να παίξεις ή, αν νιώθεις έτοιμος/η, να δοκιμάσεις τις γνώσεις σου για την Κλασική περίοδο με ένα Κουίζ (και μην ξεχάσεις να ανοίξεις τον ήχο !)
- Ο Μπετόβεν το 1801, σε ηλικία 31 ετών.
- Μια συμφωνία για ήρωες: ο Μπετόβεν πίστευε στα ιδανικά του Διαφωτισμού και της Γαλλικής Επανάστασης και γι’ αυτό έγραψε μια συμφωνία που απευθυνόταν σε έναν από τους ήρωές της, τον Ναπολέοντα. Όταν ο Ναπολέων στέφθηκε αυτοκράτορας, ο Μπετόβεν απογοητευμένος έσβησε την αφιέρωση, αφήνοντας μια τρύπα στο χειρόγραφο εκεί που κάποτε ήταν το όνομα του Βοναπάρτη. Ονόμασε τη συμφωνία «Ηρωική» και τελικά την αφιέρωσε σε έναν πρίγκιπα προστάτη του.
- Ένα διάσημο μοτίβο. Αυτό ίσως είναι το πιο διάσημο μοτίβο στην ιστορία της μουσικής. Οι τέσσερις νότες του και ο ρυθμός του αντιστοιχούν στο γράμμα «V» των σημάτων Μορς (. . . _ ή αλλιώς «ντι-ντι-ντι-ντά»). Στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο συνέδεσαν το μοτίβο του Μπετόβεν με τη νίκη, γιατί «V» είναι το πρώτο γράμμα της λέξης «Victory» (νίκη).
Πολλές «επαναστάσεις» χαρακτηρίζουν τον 18ο αιώνα, όλες σημαδεμένες από αιματηρές συγκρούσεις και σημαντικές κοινωνικές ανακατατάξεις. Η Βιομηχανική Επανάσταση δηλώνει τις οικονομικές αλλαγές που έφερε η χρήση μηχανών στον τρόπο παραγωγής αγαθών. Ξεκινώντας από τα υφαντουργεία της Αγγλίας, οι μηχανές χρησιμοποιήθηκαν σε πολλούς τομείς, ακόμη και στην κατασκευή μουσικών οργάνων. Άντρες, γυναίκες και παιδιά δούλευαν στα εργοστάσια, συχνά κάτω από άθλιες συνθήκες. Η τελειοποίηση της ατμομηχανής από τον Τζέιμς Βατ οδήγησε και στην κατασκευή τρένων και ατμόπλοιων, που μετέφεραν τα αγαθά πιο γρήγορα από το ένα μέρος στο άλλο και βελτίωσαν την επικοινωνία και τα ταξίδια.
Η Αγγλία κρατούσε τα ηνία στην παγκόσμια παραγωγή υφασμάτων.
Mια παγερή χειμωνιάτικη βραδιά του 1808, ο Μπετόβεν παρουσίασε σε αυτό το βιεννέζικο θέατρο την Πέμπτη και την Έκτη συμφωνία του, το Τέταρτο κοντσέρτο του για πιάνο, με τον ίδιο σαν σολίστα, και ένα μεγάλο έργο για ορχήστρα, χορωδία και πιάνο. Η συναυλία κράτησε 4 ώρες! Τέτοια πολύωρα προγράμματα, που περιλάμβαναν πολλά διαφορετικά είδη μουσικής, ήταν ο κανόνας τον 18ο αιώνα.
Μουσική Κλασική ή κλασική;
Ο όρος «κλασικός» χρησιμοποιείται για να εκφράσει πολλά διαφορετικά πράγματα. Κοινός παρονομαστής όμως είναι η ιδέα πως κάτι είναι υψηλής ποιότητας και με διαχρονική αξία, όπως η αρχαία ελληνική και ρωμαϊκή τέχνη. Έτσι, «κλασική» μπορεί να θεωρείται η μουσική από πολλές διαφορετικές εποχές. Ειδικά η μουσική από το 1730 μέχρι περίπου το 1810 ενσαρκώνει τα ιδανικά του μέτρου, της συμμετρίας, των αρμονικών αναλογιών και των συγκρατημένων συναισθημάτων, όλα χαρακτηριστικά του Απολλώνιου πνεύματος της κλασικής αρχαιοελληνικής τέχνης. Γι΄ αυτό, με τον όρο «Κλασική μουσική», με Κ κεφαλαίο, θα αναφερόμαστε στη μουσική της συγκεκριμένης περιόδου, για να την ξεχωρίζουμε από την «κλασική» μουσική που πηγαίνουμε να ακούσουμε σε μια αίθουσα συναυλίας και που δεν προέρχεται απαραίτητα από αυτή την περίοδο.
Τη μια στιγμή έκανε σκανταλιές και φάρσες και την άλλη καθόταν στο τσέμπαλο και έπαιζε σαν επαγγελματίας μουσικός. Αυτό το παιδί-θαύμα από το Ζάλτσμπουργκ πέρασε τα νεανικά του χρόνια ταξιδεύοντας σε όλη την Ευρώπη σε αναζήτηση του κατάλληλου ευγενή-προστάτη που θα του εξασφάλιζε ένα σίγουρο εισόδημα. Αυτό δεν έγινε ποτέ, και έτσι από το 1781 ο Μότσαρτ εγκαταστάθηκε στη Βιέννη, όπου κέρδιζε το ψωμί του δίνοντας συναυλίες (θεωρούνταν ο καλύτερος πιανίστας στην πόλη), γράφοντας όπερες κατόπιν παραγγελίας και διδάσκοντας. Παρόλο που κέρδιζε αρκετά χρήματα, αντιμετώπιζε οικονομικά προβλήματα και συχνά εκλιπαρούσε τους πλούσιους φίλους του για δανεικά. Σίγουρα ξόδευε πολλά, γιατί του άρεσε να διασκεδάζει δίνοντας μεγάλες δεξιώσεις αλλά και γιατί η υγεία του, καθώς και της γυναίκας του Κονστάντσε, ήταν εύθραυστη. Ο Μότσαρτ πέθανε μόλις 35 ετών, αλλά άφησε πάνω από 600 έργα, δηλ. πολύ περισσότερα από άλλους συνθέτες που πέθαναν σε μεγάλη ηλικία.
Μια σύνθεση που έγραψε ο Μότσαρτ μια μέρα πριν από τα πέμπτα του γενέθλια (26 Ιανουαρίου 1761)!
Παρόλο που το μεγαλύτερο μέρος της ζωής του το πέρασε στην υπηρεσία των ευγενών Εστερχάζυ, ο Χάυντν ήταν τυχερός γιατί δεν γνώρισε την οικονομική ανασφάλεια άλλων μουσικών, όπως ο Μότσαρτ. Επιπλέον είχε στη διάθεσή του καλούς μουσικούς, τραγουδιστές και μια μεγάλη ορχήστρα και έτσι μπορούσε να πειραματίζεται και να ακούει τα έργα του. Όπως έλεγε και ο ίδιος, ζώντας στην απομόνωση της αριστοκρατικής αυλής «αναγκάστηκα να γίνω πρωτότυπος». Ο Χάυντν έγινε φίλος με τον νεαρό Μότσαρτ, τον οποίο θεωρούσε τον καλύτερο μουσικό που γεννήθηκε ποτέ. Ο ίδιος δεν απέκτησε ποτέ παιδιά, αλλά ήταν τόσο ευγενής και αγαπητός που οι μαθητές του τον αποκαλούσαν «μπαμπά Χάυντν».
Η πιο σημαντική ουγγρική αριστοκρατική οικογένεια. Οι φιλόμουσοι πρίγκιπες ζούσαν στο παλάτι τους στην Εστερχάζα, όπου καθημερινά άκουγαν μουσική δωματίου στα ιδιαίτερα διαμερίσματά τους, ενώ κάθε εβδομάδα δινόταν μια μεγάλη συναυλία σε μια από τις δύο πολυτελείς αίθουσες μουσικής. Ένα θέατρο για όπερα και ένα για μαριονέτες χρησιμοποιούνταν σε πιο εξαιρετικές περιστάσεις.
Μετακόμισε στη Βιέννη από τη γενέτειρά του Βόννη στα 22 του χρόνια, το 1792. Ο Μότσαρτ μόλις είχε πεθάνει, αλλά εντωμεταξύ είχε εγκατασταθεί στη Βιέννη ο πιο διάσημος μουσικός της εποχής, ο Χάυντν. Ο Μπετόβεν έγινε μαθητής του Χάυντν για δύο περίπου χρόνια, αλλά δεν ήταν τόσο ευχαριστημένος με τον δάσκαλό του, που τον θεωρούσε «ξεπερασμένο». Καθιερώθηκε στη Βιέννη αρχικά σαν ένας γεμάτος πάθος πιανίστας και κέρδισε την υποστήριξη πολλών αριστοκρατών, στους οποίους συχνά αφιέρωνε τα έργα του. Σε ηλικία περίπου 30 ετών άρχισε να χάνει την ακοή του, πράγμα που του προκάλεσε ανασφάλεια και κατάθλιψη. Άρχισε να απομονώνεται και να συνθέτει περισσότερο, μια που ήταν πια δύσκολο να διδάσκει ή να διευθύνει. Οι συνθέσεις του έγιναν πολύπλοκες και μεγαλειώδεις, εκφράζοντας τις φιλελεύθερες απόψεις του. Το 1818 ήταν τελείως κουφός, αλλά η φήμη του ήταν μεγάλη, όπως και η αναγνώρισή του από το κοινό και τους ομοτέχνους του. Καθώς ο Μπετόβεν δεν υπηρέτησε ποτέ στην αυλή κάποιου ευγενή και έγραψε μουσική που εξέφραζε τις δικές του αντιλήψεις, όπως η πίστη στην ελευθερία και την ισότητα των ανθρώπων, προετοίμασε το έδαφος για τον ερχομό της Ρομαντικής περιόδου, όπου στο επίκεντρο της τέχνης βρίσκεται ο ίδιος ο καλλιτέχνης και η έκφραση των προσωπικών του συναισθημάτων και ιδεών.
Aπό το ιταλικό suonare, δηλ. παράγω ήχο με όργανα. Την περίοδο Μπαρόκ, η σονάτα ήταν ένα οργανικό κομμάτι με μέρη αντίθετου χαρακτήρα και διάθεσης. Την Κλασική και Ρομαντική περίοδο, η λέξη σονάτα δήλωνε ένα μουσικό είδος με αρκετά μέρη για ένα ή δύο σόλο όργανα.
Σονάτα για πληκτροφόρο
Συνήθως η μουσική για το μέρος του πληκτροφόρου είναι η πιο δύσκολη, γιατί παιζόταν από την κόρη ή την κυρία του σπιτιού, που αναμενόταν να έχει την κατάλληλη δεξιότητα σαν μέρος της γενικότερης καλλιέργειάς της. Αντίθετα, το μέρος του βιολιού ή του τσέλου ήταν πιο εύκολο, γιατί παιζόταν από τον γιο, που είχε λιγότερο χρόνο για τη μελέτη της μουσικής.
Δηλώνει ομάδα από τέσσερα έγχορδα (δύο βιολιά, βιόλα και τσέλο) αλλά και ένα είδος σύνθεσης που αποτελείται από τέσσερα συνήθως μέρη και προορίζεται να παιχτεί από την ομάδα αυτή. Στην αρχή τα κουαρτέτα εγχόρδων γράφονταν για να παιχτούν από ερασιτέχνες μουσικούς στο σπίτι, αλλά σιγά σιγά μπήκαν στις αίθουσες συναυλιών.
Έργο για σόλο όργανο/α και ορχήστρα. Την Μπαρόκ περίοδο δήλωνε επίσης και το συνδυασμό φωνών με ένα ή περισσότερα όργανα.
Έργο για σόλο όργανο και ορχήστρα.
Το πιο σημαντικό είδος μπαρόκ κοντσέρτου, στο οποίο μια μικρή ομάδα οργάνων (κοντσερτίνο, concertino) αντιτίθεται στο σύνολο της ορχήστρας (τούτι, ριπιένο, tutti, ripieno)
Δεξιοτεχνικό σόλο πέρασμα, συχνά αυτοσχεδιαστικό, που ο εκτελεστής παίζει προς το τέλος μιας μουσικής σύνθεσης. Όχι μόνο δείχνει την ικανότητα του εκτελεστή, αλλά και τραβά την προσοχή του αφηρημένου ακροατή!
Συμφωνία (symphony)
Έργα για ορχήστρα χωρίς σολίστες, αυτό δηλ. που εννοούμε με τον όρο συμφωνία, υπήρχαν από την Μπαρόκ εποχή, π.χ. οι σουίτες για ορχήστρα, οι ιταλικές εισαγωγές στις όπερες (που ονομάζονταν sinfonie, πολύ κοντά στη λέξη «συμφωνία»), τα ριπιένο κοντσέρτα ή οι εκκλησιαστικές σονάτες. Δεν είναι βέβαιο ποιο από αυτά τα είδη οδήγησε στη συμφωνία του 18ου αιώνα. Το πιο πιθανό είναι οι συνθέτες να συνδύασαν στοιχεία από όλα τα παραπάνω.
Δομή συμφωνίας
Μια τυπική συμφωνία του 18ου αιώνα ξεδιπλώνεται σε τέσσερα μέρη με αντιθετικούς ρυθμούς: Ι. Γρήγορο - ΙΙ. Αργό - ΙΙΙ. Μενουέτο και Τρίο (χορευτικής καταγωγής, με σχετικά γρήγορο ρυθμό) - ΙV. Γρήγορο. Ο Μπετόβεν συχνά χρησιμοποιούσε για 3ο μέρος ένα «Σκέρτσο» (Scherzo), δηλ. ένα μέρος με παιχνιδιάρικη διάθεση.
Μουσική Κλασική ή κλασική;
Ο όρος «κλασικός» χρησιμοποιείται για να εκφράσει πολλά διαφορετικά πράγματα. Κοινός παρονομαστής όμως είναι η ιδέα πως κάτι είναι υψηλής ποιότητας και με διαχρονική αξία, όπως η αρχαία ελληνική και ρωμαϊκή τέχνη. Έτσι, «κλασική» μπορεί να θεωρείται η μουσική από πολλές διαφορετικές εποχές. Ειδικά η μουσική από το 1730 μέχρι περίπου το 1810 ενσαρκώνει τα ιδανικά του μέτρου, της συμμετρίας, των αρμονικών αναλογιών και των συγκρατημένων συναισθημάτων, όλα χαρακτηριστικά του Απολλώνιου πνεύματος της κλασικής αρχαιοελληνικής τέχνης. Γι΄ αυτό, με τον όρο «Κλασική μουσική», με Κ κεφαλαίο, θα αναφερόμαστε στη μουσική της συγκεκριμένης περιόδου, για να την ξεχωρίζουμε από την «κλασική» μουσική που πηγαίνουμε να ακούσουμε σε μια αίθουσα συναυλίας και που δεν προέρχεται απαραίτητα από αυτή την περίοδο.
Performer Pages Royal Concertgebouw Orchestra (orchestra)
Otto Klemperer (conductor)
Publisher Info. Amersterdam: Concertgebouw Orchestra, 1956.
Copyright
Creative Commons Attribution-NoDerivs 4.0 - Non-PD US
Misc. Notes Recorded performance: Amsterdam, 17 May 1956 .