Παράκαμψη προς το κυρίως περιεχόμενο

Άρπα

Άρπα

Ο ήχος της προκαλείται με το «τσίμπημα» των χορδών από τα δάχτυλα του εκτελεστή. Η άρπα της συμφωνικής ορχήστρας είναι γνωστή σαν «άρπα με πλαίσιο» ή «με σκελετό». Έχει τριγωνικό σχήμα. Η άρπα έχει 46 άνισες χορδές, τεντωμένες ανάλογα με το μέγεθός τους, και η καθεμία παράγει διαφορετικό φθόγγο. Ο εκτελεστής για να παίξει την άρπα τη στηρίζει στον δεξή του ώμο. Τα δάκτυλα του δεξιού χεριού τσιμπούν τις ψηλότερες χορδές, ενώ του αριστερού τις χαμηλότερες. Κουρδίζεται από τον ίδιο τον εκτελεστή. Ο εκτελεστής δεν χρησιμοποιεί τα μικρά του δάκτυλα, επειδή είναι κοντά. Με τα επτά πεντάλ δίνεται η δυνατότητα στον αρπιστή να παίζει όλες τις νότες μιας χρωματικής σκάλας. Οι παλιότερες άρπες που δεν είχαν πεντάλ μπορούσαν να αποδώσουν μόνο τις νότες της σκάλας στην οποία ήταν κουρδισμένη. 

Οι πιο χαρακτηριστικοί ήχοι που παίζει η άρπα είναι τα αρπίσματα, οι «σπασμένες» συγχορδίες δηλαδή. Μια άλλη χαρακτηριστική τεχνική είναι το γκλισάντο, το γλίστρημα δηλαδή των δακτύλων πάνω κάτω στις χορδές. Στην άρπα οι αρμονικοί δημιουργούν μια εντύπωση μυστήρια και απόκοσμη. Η άρπα μπορεί να αποδώσει μια μελωδία, να συνοδεύσει μια μελωδία ή να παίξει μια μελωδία με τη συνοδεία της ταυτόχρονα.

Η τελική βελτίωση στη δυτική άρπα οφείλεται στον Εράρ (Sebastien Erard), ο οποίος κατασκεύασε το 1810 στο Παρίσι την πρώτη άρπα με πεντάλ. Από το 1850 και μετά, και με πρωτοπόρο τον Μπερλιόζ (Hector Berlioz, 1803-1869), η άρπα καθιερώνεται πλέον σαν μέλος της συμφωνικής ορχήστρας. Η άρπα είναι από τα παλαιότερα όργανα που συνεχίζουν  να υπάρχουν μέχρι σήμερα. Είναι γνωστή εδώ και 5000 χρόνια και σήμερα τη συναντάμε στην έντεχνη και τη λαϊκή μουσική πολλών λαών. Στην Aρχαία Ελλάδα η άρπα, ανάλογα με το σχήμα και τον αριθμό των χορδών, εμφανίζεται με τις ονομασίες τρίγωνον,  κίνυρα, σαμβύκη κ.ά.

 

Τόσες πολλές άρπες! 

Αιγυπτιακή άρπα Η καταγωγή της άρπας είναι πολύ παλιά, ίσως και να φτάνει στο τόξο του κυνηγού. Άρπες υπήρχαν εδώ και 5000 χρόνια στη Μεσοποταμία και στην Αίγυπτο, όπως αποδεικνύουν πολυάριθμα αρχαιολογικά ευρήματα και τοιχογραφίες. Άρπα έπαιζε και ο βασιλιάς Δαυίδ.

«Ο Αρπιστής»

Είναι  ένα  αγαλματάκι του  2600 π.Χ. περίπου,  από το  νησί Κέρος των Κυκλάδων, που αποδεικνύει ότι η άρπα υπήρχε εκείνη την τόσο παλιά εποχή στον ελλαδικό χώρο.

Αφρικανική λύρα Στην Αφρική υπάρχει μια πολύ μεγάλη ποικιλία από λύρες και άρπες και με αυτές συνοδεύουν το τραγούδι τους οι Αφρικανοί παραμυθάδες. Και τα δύο όργανα έχουν χορδές στερεωμένες σε ένα σκελετό. Στη λύρα οι χορδές έχουν όλες το ίδιο μήκος, ενώ στην άρπα το μήκος τους διαφέρει.

Κέλτικη άρπα H άρπα είναι το εθνικό όργανο της Ιρλανδίας. Πρόγονοι των Ιρλανδών ήταν οι Κέλτες, που οι Ρωμαίοι τους αποκαλούσαν Γαλάτες.

Μεσαιωνική φορητή άρπα με πλαίσιο Οι τροβαδούροι και τρουβέροι ανέθεταν συχνά την εκτέλεση των τραγουδιών τους σε μενεστρέλους ή ζογκλέρ. Τα τραγούδια τους συνοδεύονταν από μερικά όργανα, μεταξύ των οποίων και η άρπα.

Άρπα από τη Λατινική Αμερική Γύρω στον 16ο αιώνα, όταν οι Ισπανοί κατέκτησαν τη Νότια Αμερική, έφεραν εκεί και τα αγαπημένα τους όργανα: τις κιθάρες και τις άρπες τους, που σήμερα είναι από τα πιο δημοφιλή μουσικά όργανα της Λατινικής Αμερικής.